ΣΚΟΠΟΣ - ΗΛΙΚΙΑ

Σκοπός της θεραπείας είναι να διορθώσει οδοντικές ή και σκελετικές ανωμαλίες που υπάρχουν στην περιοχή του προσώπου, διορθώνοντας ταυτόχρονα και πιθανά αισθητικά προβλήματα.
Επιπλέον γίνεται προσπάθεια να διορθωθούν και διάφορες συνήθειες (έξεις) ή δυσλειτουργίες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη φυσιολογική εξέλιξη των προσωπικών ιστών. Τέτοιες είναι για παράδειγμα η συνεχής αναπνοή από το στόμα, ο λανθασμένος τρόπος κατάποσης ή ο θηλασμός των δακτύλων και αποτελούν πολύ συχνά μαζί με την κληρονομικότητα τις κύριες αιτίες των ανωμαλιών.

Σκελετικές είναι οι ανωμαλίες που σχετίζονται με το μέγεθος των γνάθων και οδοντικές είναι αυτές που αφορούν στη θέση των δοντιών στον οδοντικό φραγμό.

Οι σκελετικές ανωμαλίες διορθώνονται πιο δύσκολα και μόνο κατά τη φάση της έντονης ανάπτυξης του ανθρώπου. Η περίοδος αυτή αρχίζει για τα κορίτσια στην ηλικία των 9 περίπου χρόνων και για τα αγόρια λίγο αργότερα. Αυτή συνεπώς είναι κατά κανόνα και η καταλληλότερη ηλικία για να αρχίσει μια θεραπεία.

Οι οδοντικές ανωμαλίες διορθώνονται και σε μικρές και σε μεγαλύτερες ηλικίες, ακόμη και σε ενήλικες ασθενείς.

Υπάρχουν , όμως, και περιπτώσεις όπου η θεραπεία πρέπει να ξεκινήσει πολύ νωρίς όταν οι ανωμαλίες είναι πιο έντονες (στις περιπτώσεις των χειλεο-γναθο-υπερωιοσχιστιών η θεραπεία αρχίζει αμέσως μετά την γέννηση του παιδιού!) Αν οι σκελετικές ανωμαλίες δεν αντιμετωπισθούν σωστά στην κατάλληλη ηλικία η θεραπεία τους γίνεται δύσκολη και περίπλοκη, σε σπάνιες δε περιπτώσεις απαιτείται συνδυασμός ορθοδοντικής κ γναθοχειρουργικής επέμβασης.

Γι’ αυτούς, λοιπόν, τους λόγους είναι απαραίτητη η έγκαιρη εξέταση από τον ειδικό γιατρό.
Όταν λοιπόν έχουμε την υποψία ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα σε συνεργασία πάντα με τον Οδοντίατρο μας πρέπει να το ελέγχουμε, έστω κ αν πιστεύουμε ότι είναι νωρίς.

Ένας απλός έλεγχος ακόμα και σε μικρότερες ηλικίες μπορεί να αποκαλύψει ανωμαλίες που δεν φαίνονται εύκολα και να προλάβει μελλοντικές δυσκολίες.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ - ΣΥΣΚΕΥΕΣ

Η διάρκεια μιας θεραπείας είναι στις περισσότερες περιπτώσεις 2 με 3 χρόνια και χρησιμοποιείται συνδυασμός κινητών και ακίνητων συσκευών.

Οι κινητές συσκευές είναι οι πλάκες ή τα λειτουργικά μηχανήματα και δεν μένουν μόνιμα στο στόμα. Φοριούνται συνήθως τη μισή μέρα και τη νύχτα (συνολικά 16 ώρες το 24ωρο) και με αυτές διορθώνονται κυρίως σκελετικές ανωμαλίες και κάποιες οδοντικές, γι’ αυτό χρησιμοποιούνται στις πρώτες φάσεις μιας θεραπείας που κρατάει περίπου 1 χρόνο.

Οι ακίνητες συσκευές (Brackets – Δακτύλιοι) διορθώνουν περισσότερο τις οδοντικές ανωμαλίες, χρησιμοποιούνται συχνά σαν συνέχεια της θεραπείας και φοριούνται περίπου 2 χρόνια.

ΕΞΑΓΩΓΕΣ

Προσπαθούμε πάντα να διορθώνουμε τις διάφορες ανωμαλίες όσο γίνεται πιο γρήγορα και χωρίς να αφαιρούμε μόνιμα δόντια. Όταν όμως τα προβλήματα χώρου είναι πολύ έντονα ή όταν η μετακίνηση των δοντιών προς μια επιθυμητή κατεύθυνση δεν είναι δυνατή, είμαστε αναγκασμένοι να αφαιρέσουμε μέχρι και 4 δόντια για να εξοικονομήσουμε αυτόν τον απαραίτητο χώρο. Τα δόντια αυτά είναι κατά κανόνα οι προγόμφιοι και φυσικά τα κενά μετά την αφαίρεσή τους κλείνουν τελείως.
Ο χώρος που κερδίζεται με τις εξαγωγές ελαττώνει συχνά την ανάγκη της μετέπειτα αφαίρεσης των τρίτων γομφίων (φρονιμίτες). Έτσι εξισορροπείται κατά κάποιο τρόπο το μειονέκτημα της απώλειας υγιών δοντιών.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

Απαραίτητοι όροι για την επιτυχία μιας ορθοδοντικής θεραπείας είναι η σωστή συνεργασία γιατρού-ασθενούς καθώς και η πιστή τήρηση μερικών κανόνων :

• Η σωστή στοματική υγιεινή, ιδιαίτερα όταν υπάρχει ακίνητη συσκευή
• Η τακτική προσέλευση στις ημερομηνίες των ραντεβού χωρίς αλλαγές
• Η φροντίδα και περιποίηση των συσκευών και
• Η συστηματική εκτέλεση των οδηγιών

Σε αντίθετη περίπτωση (π.χ. όχι σωστό πλύσιμο των δοντιών, καταστροφή των συσκευών κλπ.) φτάνουμε μέχρι και στη διακοπή της θεραπείας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Η εξάλειψη των ανωμαλιών έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα τη βελτίωση της λειτουργικότητας του στοματογναθικού συστήματος και της αισθητικής του προσώπου.
Η μάσηση γίνεται καλύτερα, τα δόντια δεν καταπονούνται υπέρμετρα από μη φυσιολογικές επαφές ούτε κινδυνεύουν από τερηδόνα λόγω συνωστισμών αφού καθαρίζονται πιο εύκολα.
Επίσης προβλήματα στη περιοχή της κροταφογναθικής διάρθρωσης (θόρυβοι, τρίξιμο, πόνος κτλ.) συχνά βελτιώνονται.

ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ

Η μετακίνηση των δοντιών επιτυγχάνεται με την εφαρμογή μικρών δυνάμεων από τις διάφορες συσκευές που έχουν σαν αποτέλεσμα τη μεταβολή του οστού που τα περιβάλλει. Έτσι τα δόντια έχουν μια αυξημένη κινητικότητα στη διάρκεια της θεραπείας που ελαττώνεται και εξαφανίζεται λίγο μετά το τέλος της.
Σ’ αυτό το διάστημα υπάρχει πολύ μεγάλος κίνδυνος τα δόντια να μετακινηθούν και πάλι χωρίς να το θέλουμε ( «να στραβώσουν»).
Επιπλέον και άλλοι παράγοντες, όπως η ανάπτυξη των γνάθων ή διάφορες συνήθειες μπορούν να προκαλέσουν μετακινήσεις των δοντιών, όσο πιστευόταν παλαιότερα.

Χρησιμοποιώντας διάφορες συγκρατητικές συσκευές προσπαθούμε να εξαλείψουμε όλους αυτούς τους παράγοντες και με αραιούς ελέγχους (ανά 6μηνο) εξετάζουμε αν το αποτέλεσμα παραμένει σταθερό.
Όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία και οι διορθώσεις που έχουμε κάνει, τόσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα της συγκράτησης που απαιτείται.

Βέβαια η τάση των μπροστινών δοντιών, ιδιαίτερα των κάτω, να συνωστίζονται συνεχίζεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας και συμβαίνει σε όλους σχεδόν τους ανθρώπους.
Έτσι σαν αποτέλεσμα έχουμε συχνά κάποιες αναπόφευκτες μικρομετακινήσεις με το πέρασμα των χρόνων που φυσικά δεν μπορούν να αλλάξουν το λειτουργικό αποτέλεσμα μιας καλής ορθοδοντικής θεραπείας.

Συνεπώς η συγκράτηση είναι το ίδιο σημαντική όσο και η θεραπεία και πρέπει να της δίνεται η απαραίτητη προσοχή.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Στη διάρκεια της θεραπείας ερχόμαστε αντιμέτωποι και με κάποιους σπάνιους κινδύνους, που με την ανάλογη προσοχή συνήθως αντιμετωπίζονται.
Οι αλλεργίες σε κάποια υλικά (νικέλιο, latex), τερηδόνες, μικροτραυματισμοί από της ορθοδοντικές συσκευές ή τα ιατρικά εργαλεία και απορροφήσεις των ριζών των δοντιών είναι οι κυριότεροι από αυτούς.

ΕΝΗΛΙΚΕΣ

Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στην ηλικία, όπως πιστεύαμε παλαιότερα με εξαίρεση φυσικά τις περιπτώσεις των σκελετικών ανωμαλιών.
Πιο συχνά βέβαια στους ενήλικες διορθώνεται η θέση των δοντιών που έχουν μετακινηθεί λόγω περιοδοντίτιδας (κυρίως σε μπροστινά δόντια που αραιώνουν).

Επίσης σε προετοιμασίες τοποθέτησης μιας προσθετικής εργασίας όταν λείπουν ένα ή περισσότερα δόντια και τα δόντια-στηρίγματα έχουν γείρει πολύ χρειάζεται μία περιορισμένη ορθοδοντική διόρθωση.

Σας εύχομαι καλή επιτυχία.

Δρ. Κώστας Μπακόπουλος